مقدمه
در حالت طبیعی بدن، غذا‌ها در معده پس از هضم شدن، به قندخون یا گلوکز تبدیل می‌گردند و در رگ‌ها جاری می‌شوند. غده پانکراس یا همان لوزالمعده، وظیفه ترشح کردن هورمون انسولین را دارد که این هورمون باعث می‌شود تا قندخون کل بدن در حد نرمال باقی مانده و بدن به فعالیت‌های عادی خود ادامه دهد. اما دیابت نوعی اختلال در عملکرد متابولیسم بدن است که در آن انسولین به طور موثر در بدن وجود ندارد و نمی‌تواند وظایف خود را به درستی انجام دهد؛ در نتیجه قند خون بالا می‌رود و موجب به وجود آمدن بیماری دیابت می‌شود. در صورت ابتلا به این بیماری، می‌بایست با دستگاه دیابت و نحوه کار با آن آشنایی داشته باشید تا در صورت لزوم بتوانید قند خون خود یا نزدیکان‌تان را اندازه گیری کنید.
دستگاه-دیابت
دستگاه دیابت چیست؟
دستگاه دیابت ابزاری است که از آن برای اندازه گیری قند خون بدن انسان استفاده می‌شود و عمده موارد استفاده آن برای افراد مبتلا به دیابت است. این دستگاه‌ها معمولا شامل یک کیف برای نگهداری، خود دستگاه اندازه گیری، لنست، تعدادی سوزن لنست و نوار نمونه گیری هستند.
بهترین دستگاه‌های قند خون دستگاه‌هایی محسوب می‌شوند که دارای گواهینامه iso15197 هستند و ساخته شده در سال‌های اخیرند؛ چرا که همزمان با پیشرفت علم، دستگاه‌های قند خون نیز پیشرفت کرده اند و دقت آن‌ها افزایش یافته است، . برخی از دستگاه‌های قدیمی‌تر حافظه برای ذخیره سازی سوابق اندازه گیری قندخون ندارند که این خود نقطه ضعفی در این امر به حساب می‌آید.
علاوه بر این استفاده از تکنولوژی BVC باعث می‌شود که اگر حجم کافی از خون وارد نوار نمونه گیری نشود، دستگاه عدد غیر واقعی را نشان ندهد، بلکه با فرستادن هشدار خطا، کاربر را از این موضوع مطلع کند و کاربر نمونه گیری را از سر گیرد و به نتیجه صحیح‌تری دست یابد.
انواع دستگاه دیابت
دستگاه‌های دیابت در دو نوع نسل جدید و نسل قدیم دسته بندی می‌شوند. دستگاه‌های نسل قدیم، فاقد کدگذاری خودکار هستند و نیاز است که قبل از شروع کار با آن‌ها، ابتدا کد نواری که از آن برای نمونه برداری استفاده می‌کنیم را به آن بدهیم، در غیر اینصورت، اندازه گیری قند خون با خطا مواجه خواهد شد. در طرف مقابل دستگاه‌های نسل جدید، بدون نیاز به وارد کردن کد، می‌توانند اطلاعات مربوط به نمونه را خیلی سریع و با کمترین خطا ارائه دهند.
بهترین مدل دستگاه تست قند خون
دستگاه با چه روشی قند خون را اندازه گیری می‌کند؟
دستگاه‌های تست قند خون، از دو روش فتومتری و الکتروشیمیایی برای اندازه گیری قند خون استفاده می‌کنند. در روش فتومتری یا نورسنجی میزان مشخصی از نوعی آنزیم خاص در نوار نمونه وجود دارد که با خون واکنش می‌دهد و ماده‌ای رنگی تولید می‌کند؛ پس از آن نوری با طول موج خاص از سمت دستگاه به نوار تابیده می‌شود که ماده رنگی تولید شده نور را جذب می‌کند. ماده رنگی تولید شده با مقدار گلوکز موجود در نمونه متناسب است، بدین صورت که هرچه گلوکز نمونه بیشتر باشد، ماده رنگی بیشتری تولید می‌شود و نور بیشتری جذب می‌کند و به طبع نور کمتری به دستگاه بازتابانده می‌شود و دستگاه متوجه زیاد بودن قند خون می‌شود و بدین صورت آن را اندازه گیری می‌کند.
در روش الکتروشیمیایی، مقداری آنزیم در نوار نمونه وجود دارد که با تماس با خون، مقداری الکترون آزاد می‌کند و به سمت دستگاه می‌فرستد و دستگاه متناسب با تعداد الکترون‌ها، گلوکز خون را اندازه می‌گیرد. آنزیم‌های مورد استفاده در این نوارها، گلوکزاکسیداز (GOD) و یا آنزیم گلوکز دهیدروژناز (GDH-PQQ) هستند؛ البته در حال حاظر استفاده از آنزیم گلوکز دهیدروژناز به دلیل اینکه باعث مرگ 13 نفر در سراسر جهان شده، ممنوع است.
نحوه گرفتن قند خون با دستگاه
نحوه گرفتن قند خون با دستگاه
برای اندازه گیری قند خون بدن، نیاز است که ابتدا مقداری خون از بدن شخص گرفته شود و به کارت نمونه تزریق گردد تا دستگاه بتواند آن را مورد بررسی قرار دهد و نتیجه را اعلام کند.
اولین گام برای اندازه گیری قندخون، پاکیزه کردن محل نمونه گیری است؛ چرا که اگر آلودگی وارد نوار نمونه گیری شود، دقت آن کاهش می‌یابد و احتمال اینکه دستگاه عددی غیر واقعی را نمایش دهد، بیشتر می‌شود.
در مرحله دوم، با استفاده از دستگاه لنست، خراش کوچکی بر روی نوک یکی از انگشتان دست به وجود می‌آوریم؛ به طوری که به اندازه یک قطره خون از آن بیرون آید. (علت استفاده از نوک انگشتان دست این است که در این ناحیه‌ها، مویرگ‌های بیشتری وجود دارند و با وارد شدن نیدل لنست به پوست، خون ریزی سریع‌تر رخ داده و اندازه گیری قند خون با سرعت بیشتری به اتمام می‌رسد.)
سپس، نوار نمونه را که از قبل بر روی دستگاه روشن شده قرار داده ایم، به نوک انگشت می‌چسبانیم به طوری که نوک نوار و منفذ ورودی آن در تماس کامل با قطره خون باشند. پس از انجام این کار و دریافت حجم کافی از خون توسط دستگاه، بسته به مدل دستگاه، بین 5 تا 60 ثانیه منتظر می‌مانیم و سپس عدد نمایش داده شده که همان قند خون بدن است را می‌خوانیم.
به این صورت در کوتاه‌ترین زمان و ساده‌ترین روش می‌توانیم قند خون بدن را اندازه گیری کرده و درصورت نیاز، اقدامات پزشکی را انجام دهیم.
دیابت چیست؟ انواع دیابت چیست؟ چگونه از ابتلا به دیابت جلوگیری کنیم؟
دستگاه قند خون مچی
نوع دیگری از دستگاه اندازه گیری قند خون وجود دارد که به دستگاه قندخون مچی معروف است و دقیقا همانند ساعت مچی بر روی دست بیمار قرار می‌گیرد و به طور مداوم قند خون وی را از طریق پوست بررسی می‌کند و نمایش می‌دهد. این دستگاه‌ها از آن جهت مفید هستند که بسیار حساس بوده و با تغییر اندک قند خون، آن را به نمایش در می‌آورند. اگر قند خون از حد نرمال فراتر رود، بلافاصله به بیمار هشدار می‌دهد و شخص بیمار بنا به هشدار و مقدار قند خون خود، در صورت نیاز اقدامات پیشگیری برای عدم افزایش قند خون و یا اقدامات پزشکی برای کاهش قند خون خود را انجام خواهد داد تا از خطراتی که ممکن است سلامت وی را تهدید کنند، اجتناب نماید.
