مقدمه
از جمله مهمترین فاکتورهای ابتلا به بیماری دیابت، چاقی و افزایش وزن است. در نتیجه یکی از راههای پیشگیری از دیابت با ورزش و همچنین جلوگیری از افزایش وزن است. شایان ذکر است که عدهای از افراد مبتلا به این بیماری، به شرکت در رشتههای ورزشی متنوع از جمله بدنسازی و تناسب اندام علاقه مند هستند. در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی ارتباط مکملهای بدنسازی و دیابت و مواردی که بیماران دیابتی مجاز به استفاده از آنها هستند، بپردازیم.
دیابت چیست؟ انواع دیابت کدامند؟
بیماری دیابت یکی از شایعترین بیماریهای عصر جدید است که سالانه هزاران نفر در اثر ابتلا به آن میمیرند. در حالت عادی غذایی که ما میخوریم در دستگاه گوارش هضم شده و در نهایت تبدیل به مولکول قند یا همان گلوکز میشود. در بدن ما هورمونی به نام انسولین وجود دارد؛ انسولین از بخش درون ریز پانکراس ترشح میشود.
اگر بخواهیم کمی تخصصیتر به عملکرد هورمونها بپردازیم، میتوان گفت هورمونها سلولهای هدف خود را از روی گیرنده آن شناسایی میکنند. گیرنده سلول در واقع از نظر شکل سه بعدی به گونهای است که با ماده شیمیایی درون هورمون جفت و جور میشود؛ درست شبیه کلیدی که با قفل مربوط به خود جفت میشود. انسولین نیز مانند یک کلید، قفل سلولها را باز کرده و موجب میشود تا گلوکز وارد سلول شده و طی فرایندی، سبب انرژی زایی شود.
در نتیجه دیابت زمانی به وجود میآید که انسولین به مقدار کافی برای ورود مولکولهای گلوکز به دورن سلول وجود نداشته باشد. این امر سبب میشود تا میزان گلوکز در سطح خون افزایش پیدا کند که اصطلاحاً گفته میشود که قند خون فرد افزایش پیدا کرده است. به طور کلی بیماری دیابت در 3 دسته کلی قرار میگیرد:
- دیابت نوع 1
- دیابت نوع 2
- دیابت بارداری
عوامل مختلفی میتوانند در ابتلای فرد به بیماری دیابت دخیل باشد. ازجمله این فاکتورها میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- چاقی
- داشتن سبک زندگی کم تحرک
- افزایش سن
- رژیم غذایی نامناسب و استفاده از غذاهای چرب و شیرین
- ژنتیک
- و…
مکملهای بدنسازی و دیابت
ورزشکاران معمولا از مکملهای بدنسازی برای اهداف مختلفی از جمله عضله سازی، افزایش وزن و یا چربی سوزی استفاده میکنند. آنچه که در استفاده از این مکملها حائز اهمیت است، این است که وضعیت سلامت فرد از هر جهت مشخص شود تا استفاده از این مکملها و ترکیبات موجود در آن به سلامت فرد آسیبی وارد نکند.
این امر در مورد ورزشکاران مبتلا به دیابت نیز صادق است؛ چراکه این افراد نمیتوانند از هر نوع مکملی استفاده نمایند؛ چراکه مکملهای بدنسازی به دلیل دارا بودن قند، چربی و سایر ترکیبات، ممکن است موجب افزایش قند خون شوند و در نهایت جان بیمار به خطر میافتد. براساس تحقیقات انجام شده در زمینه مکملهای بدنسازی، استفاده برخی از آنها برای افراد مبتلا به دیابت نه تنها ضرری نداشته بلکه موجب کنترل قند خون و در مواردی کاهش آن میشود.
انواع مکملهای بدنسازی
مکملهای پروتئین
پروتئینها، پایه و اساس ساختار عضلات و ماهیچههای بدن هستند. در نتیجه وجود در رژیم غذایی روزانه بسیار حائز اهمیت است. بر اساس بررسیهای انجام شده، مکملهای پروتئینی برای مبتلایان دیابت بسیار مفید هستند. تحقیقات حاکی از آن است که پروتئین آب پنیر، موجب تحریک ترشح انسولین در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 میشود.
به گونهای که هنگامی که این افراد پروتئین آب پنیر مصرف میکنند، بعد از اندازه گیری میزان قند خون خود با دستگاه تست قند خون، دیده شد که میزان قند خون آنها 30 درصد کاهش پیدا میکند. در نتیجه یک مکمل پروتئینی خوب با میزان پروتئین بالا و همین طور میزان کربوهیدرات و چربی پایین میتواند بهترین گزینه برای یک ورزشکار دیابتی باشد.
چربی سوزها
مکانیسم عمل چربی سوزها، ترموژنز است؛ بدین معنی که کالریها و چربیهای ذخیره شده در بدن را به موکلول ATP یا همان انرژی تبدیل میکند. چربی سوزها از دیگر مکملهای بدنسازی و دیابت هستند که سوخت و ساز بدن را افزایش میدهند و موجب میشوند تا بدن شما در طول روز چربی بیشتری بسوزاند.
آنچه در مکملهای چربی سوز حائز اهمیت است، این است که اساس کار آنها با کاهش اشتها و گرسنگی کمتر همراه است که این نکته برای افرادی که اشتهای زیادی دارند بسیار عالی محسوب میشود. همان طور که تحقیقات نشان داده تقریبا 80درصد افراد دیابتی، چاق هستند و یا اضافه وزن دارند. در نتیجه مصرف این نوع مکمل در کنار انجام فعالیتهای بدن سازی، میتواند به فرایند کاهش وزن کمک کند.
مکمل بدن سازی گلوتامین
یکی از اسیدهای آمینه مفید در فرایند بدن سازی، گلوتامین است. از جمله فوایدگلوتامین برای بدن میتوان به تقویت سیستم ایمنی بدن، افزایش متابولیسم و حفظ سلامت دستگاه گوارش اشاره نمود. در شرایط عادی بدن به اندازه کافی گلوتامین تولید میکند، اما در شرایط ورزشهای سنگین، سطح ترشح این اسید آمینه در خون کم میشود؛ از این جهت است که با خوردن این مکمل میتوان این کمبود را جبران نمود.
مکمل بدن سازی کراتین
کراتین از دیگر مکملهای محبوب بدن سازان است. بسیاری از افراد برای پیشگیری از دیابت با ورزش و همچنین بسیاری از بدنسازان به منظور عضله سازی، از کراتین استفاده مینمایند. کراتین یک اسیدآمینه نیتروژن دار محسوب میشود که منشاء تولید آن از کبد، کلیه و پانکراس است. اغلب ورزشکاران برای افزایش توانایی بدن و بهبود عملکرد ورزشی خود از آن استفاده میکنند. کراتین یکی از مکملهای ورزشی است که مطالعات و تحقیقات فراوانی بر روی آن صورت گرفته و اثرات جانبی آن کم بوده و کاملا بی خطر تلقی میشود. شاید تنها عارضه جانبی شناخته شده آن، وجود مشکلات خفیف معده در برخی افراد است.
مکمل بدن سازی تستوسترون
بر اساس تحقیقات صورت گرفته بر روی ورزشکاران مبتلا به دیابت که این مکمل را مصرف میکنند، نشان داده شده است که مکمل تستوسترون بر روی حساسیت انسولین و کنترل قند خون در این افراد، تأثیرات مثبت داشته است. اما آنچه که لازم است بدانید این است که تستوسترون نوعی هورمون محسوب میشود و بهتر است قبل از مصرف، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
دیابت چیست؟ انواع دیابت چیست؟ چگونه از ابتلا به دیابت جلوگیری کنیم؟
مکمل بدن سازی مولتی ویتامین
از آنجایی که افراد دیابتی دارای یک رژیم غذایی خاص هستند، در نتیجه نمیتوانند از تمامی منابع غذایی استفاده کنند؛ به همین دلیل ممکن است بدن آنها دچار کمبود ویتامینها و املاح ضروری میشود. استفاده از مکملهایی همچون قرص دیابتون در تامین ویتامینها و املاح معدنی افراد مبتلا به دیابت نقش بسیار موثری دارد. این مکمل حاوی 21 ماده مغذی است که در روند کنترل و کاهش قند خون، تأثیر بهسزایی دارد.
نتیجه گیری وجمع بندی
همان طور که گفته شد، مکملهای بدنسازی در جهت عضله سازی و کاهش وزن، تأثیر بهسزایی دارند. فرد مبتلا به دیابت میتواند با رعایت رژیم غذایی سالم و زندگی پر تحرک، بیماری خود را تا حد قابل توجهی کنترل کند. اما اگر شخص تصمیم بگیرد که وارد رشته بدن سازی به صورت حرفهای شود و یا حتی بخواهد در کنار آن از مکملها استفاده نماید، در وهله اول میبایست با پزشک معالج خود مشورت کند. علاوه بر تمام موارد ذکر شده، کنترل قند خون خودتان به صورت مداوم توسط” دستگاه تست قند خون ” و سایر تجهیزات مشابه، از اهمیت بالایی برخوردار است و داشتن دستگاه تست قند در منزل از ضروریات ورزشکاران است.