مقدمه
در بیماری دیابت، سطح بالای قند در خون در یک دوره زمانی طولانی می‌تواند به‌طور‌جدی به رگ‌های‌خونی آسیب برساند؛ با رگ‌های‌خونی که به درستی کار نمی‌کنند، خون نیز نمی‌تواند به خوبی پمپاژ شود. پس سلسله اعصاب نیز به درستی کار نخواهند کرد و درنتیجه بیمار، احساس خود را در قسمت‌هایی از بدن از دست می‌دهد. با اختلال در عملکرد رگ‌های‌خونی و اعصاب، احتمال بروز مشکلات مشابه در سایر قسمت‌های بدن بیشتر می‌شود. به عنوان مثال پاها آسیب می‌بینند یا می‌تواند منجر به مشکلات جدی قلبی شود. با‌این‌حال بسیاری از عوارض دیابت قابل پیشگیری یا به تأخیر انداختن هستند و می‌توان برای آن‌ها، اقدامات پیش‌گیرانه اساسی انجام داد.
علائم شایع دیابت
در بیماری دیابت، قند یا همان گلوکز به سلول‌های خونی می‌چسبد و در خون انباشته می‌شود. میزان گلوکز خون را می‌توان با یک آزمایش سنجش قند خون سنجید. سطح بالای قندخون در این آزمایش، نشانه بیماری دبایت محسوب می‌شود و می‌تواند علامت هشدار بوده و باعث آسیب جدی به قسمت‌هایی از بدن از جمله پاها و چشم‌ها شود.
با توجه به میزان افزایش قندخون، علائم و عوارض دیابت در افراد متفاوت است. در دیابت نوع ۱ که اغلب در دوران کودکی یا نوجوانی ظاهر می‌شود، عوارض دیابت به سرعت پدید آمده و شدیدتر می‌شوند. اما در دیابت نوع ۲ که در افراد بالای ۴۰ سال شایع‌تر است، علائم گاه‌‌به‌گاه تجربه می‌شوند. برخی از علائم و نشانه‌های دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲ عبارتند از:
- افزایش تشنگی
- تکرر ادرار
- گرسنگی شدید
- کاهش وزن بی‌دلیل
- وجود کتون در ادرار (کتون‌ها محصول جانبی تجزیه ماهیچه و چربی هستند و در صورت کافی نبودن میزان انسولین در خون ایجاد می‌شوند)
- خستگی
- تحریک پذیری
- تاری دید
- زخم‌هایی که دیر التیام می‌یابند
- عفونت‌های مکرر مانند عفونت لثه یا پوست و عفونت‌های واژن
مهمترین عوارض دیابت چیست؟
عوارض دیابت در یک نگاه کلی در دو دسته جای می‌گیرند: عوارض دیابت جدی که به تدریج ظاهر و در طی مدت طولانی تشدید می‌شوند، عوارض مزمن نامی‌ده شده و دسته دوم مواردی هستند که می‌توانند در هر زمان به صورت ناگهانی ظاهر شده و بیمار را برای مدت کوتاهی درگیر کنند. این موارد به نام عوارض حاد شناخته می‌شوند.
عوارض مزمن دیابت
این گونه عوارض دیابت، مشکلات طولانی‌مدتی را به صورت تدریجی ایجاد می‌کنند و در صورت عدم‌کنترل و درمان می‌توانند منجر به آسیب‌های جدی در قسمت‌های مختلف بدن شوند. هنگامی که شما یک عارضه مزمن دارید، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سایر عوارض دیابت نیز هستید. به‌عنوان مثال اگر رگ‌های خونی در پاها آسیب دیده باشد، آسیب می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن مانند کلیه‌ها و قلب نیز برسد. عوارض مزمن شامل موارد زیر است:
مشکلات چشمی (رتینوپاتی) : برخی از افراد مبتلا به دیابت، دچار بیماری چشمی به نام رتینوپاتی دیابتی می‌شوند که قادر است سیستم بینایی آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. اگر رتینوپاتی تشخیص داده شود، معمولاً از طریق آزمایش غربالگری چشم قابل درمان بوده و می‌توان تا حدودی از کاهش بینایی جلوگیری کرد.
مشکلات پا: مشکلات پا در بیماران دیابتی، بسیار جدی است و در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به قطع عضو شود. میزان قند خون بالا در یک آزمایش سنجش قندخون، می‌تواند گردش‌خون را کند کرده و باعث تأخیر در بهبود زخم‌ها و بریدگی‌ها شود. از‌این‌رو اگر متوجه تغییری در ظاهر یا احساس پاهای خود شدید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
بیماری قند و زخم پا
حمله قلبی و سکته مغزی: قندخون بالا در دیابت در طولانی‌مدت می‌تواند به رگ‌های خونی آسیب رسانده و در نتیجه منجر به حملات قلبی و سکته شود. افراد مبتلا به دیابت، به میزان دو برابر بیشتر در معرض اختلال‌های چون فشارخون یا کلسترول بالا هستند که احتمال حمله قلبی یا سکته مغزی را افزایش می‌دهد. هر چه مدت طولانی‌تری درگیر عوارض دیابت باشید، احتمال ابتلا به بیماری قلبی نیز بیشتر می‌شود.
مشکلات کلیوی (نفروپاتی) : بیماری دیابت در بلندمدت توان آسیب رسانی به کلیه‌ها را نیز دارد که به به نفروپاتی دیابتی یا بیماری کلیوی معروف است و یکی از عوارض دیابت جدی محسوب می‌شود. در این حالت به دلیل سطح بالای قندخون و فشارخون بالا، بیماری دیابت منجر به دشوارتر شدن پاکسازی مایعات اضافی و مواد زائد از بدن می‌شود.
آسیب عصبی (نوروپاتی) : برخی از افراد مبتلا به دیابت ممکن است دچار آسیب‌های عصبی ناشی از عوارض سطح بالای قندخون شوند. دیابت می‌تواند انتقال پیام بین مغز و قسمت‌های مختلف بدن را برای اعصاب دشوارتر کرده و بنابراین بر نحوه دیدن، شنیدن، احساس و حرکت تأثیر بگذارد.
بیماری لثه و سایر مشکلات دهان: قند بیش از حد در خون طبیعتاً منجر به وجود قند بیشتر در بزاق نیز می‌شود. قند فراوان در بزاق باعث تولید اسید بیشتر شده که به مینای دندان حمله می‌کند و منجر به آسیب لثه‌ها می‌شود. در این صورت ممکن است رگ‌های خونی در لثه‌ها آسیب دیده و احتمال عفونت لثه‌ها را افزایش دهند.
بیماری-دیابت-بیماری-دهان لثه
سرطان: شواهد اپیدمیولوژیک نشان می‌دهند که افراد مبتلا به دیابت به‌طور قابل توجهی در معرض خطر ابتلا به بسیاری از انواع سرطان هستند. اگر دیابت دارید، برخی از درمان‌های سرطان می‌توانند بر دیابت شما تأثیر منفی بگذارند و کنترل قند خون را سخت‌تر کنند.
مشکلات جنسی در زنان و مردان: آسیب به رگ‌های‌خونی و اعصاب می‌تواند میزان جریان خون به اندام‌های جنسی را محدود کرده و باعث از دست رفتن احساس در آن قسمت‌ها شود. در زنان، قند خون بالا همچنین احتمال ابتلا به برفک یا عفونت ادراری را نیز بیشتر می‌کند. دیابت در مردان می‌تواند مشکلات برانگیختگی ایجاد کرده و منجر به اختلال نعوظ و گاهی اوقات ناتوانی جنسی شود.
دیابت چیست؟ انواع دیابت چیست؟ چگونه از ابتلا به دیابت جلوگیری کنیم؟
عوارض حاد دیابت
این گونه عوارض دیابت می‌توانند در هر زمان به صورت ناگهانی رخ دهند و ممکن است منجر به عوارض مزمن یا طولانی مدت شوند.
هایپو: سطح قندخون پایین در سنجش قند خون، هایپوگلیسمی یا هایپو نامی‌ده می‌شود و زمانی بروز می‌کند که سطح قند در خون بسیار پایین می‌آید. این بیماری عمدتاً بر افراد دیابتی که انسولین مصرف می‌کنند تاثیر می‌گذارد و اگر به سرعت درمان نشود، می‌تواند خطرناک باشد.
هایپر: هایپرگلیسمی به این معنی است که قند زیادی در خون وجود دارد. هایپر می‌تواند باعث استفراغ، گرسنگی و تشنگی بیش از حد، ضربان قلب سریع، مشکلات بینایی و سایر علائم شود. هایپرگلیسمی درمان نشده، می‌تواند منجر به مشکلات جدی سلامتی شود.
سندرم هایپراسمولار هیپرگلیسمیک: یک وضعیت اورژانسی و تهدیدکننده است که فقط در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲رخ می‌دهد. این سندرم به دلیل کم‌آبی شدید و قندخون بسیار بالا پدید می‌آید.
کتواسیدوز دیابتی: یک وضعیت اورژانسی دیگر برای بیماران دیابتی است که کمبود انسولین و قندخون بالا منجر به تجمع کتون‌ها می‌شود.
کیت اورژانس دیابت
تجهیزات موردنیاز در کیت اورژانس دیابت
اگر به یک بیماری مزمن مانند دیابت دچار هستید، آماده بودن در مواقع اضطراری، اهمیت بسیاری زیادی دارد. داشتن یک کیت اورژانسی دیابت می‌تواند اطمینان‌بخش و کاربردی باشد و به شما در سفر یا زندگی روزمره، احساس امنیت بیشتری دهد. برای این منظور کیت‌های اورژانس آماده در بازار وجود دارند و یا می‌توانید خود متناسب با نیازهای شخصی، آن‌ها را تهیه کنید.
در این قسمت لوازم متداول و توصیه‌شده برای کمک به شما در تصمیم‌گیری در مورد خرید آورده شده است. هر بیمار دیابتی، برای مدیریت عوارض دیابت در خانه، به تعدای دستگاه پزشکی از جمله انسولین، سرنگ انسولین و قلم انسولین، پمپ‌های انسولین، دستگاه اندازه‌گیری قندخون، لنست خون و نوار تست دیابت، نوارهای تست کتون، قرص گلوکز و گلوکاگون، دستبند هشدار پزشکی دیابت و اپلیکیشن‌های مدیریت دیابت نیاز دارد. هرکدام از دستگاه‌های فوق می‌توانند نقش متفاوتی را در مدیریت و پیشگیری از عوارض در شرایط بحران ایفا کنند.
